eIDAS 2.0 - Przeprojektowanie tożsamości cyfrowej i podpisu cyfrowego w Europie (marzec 2024 r.)

Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania, znane jako eIDAS, zostało niedawno poddane znaczącej aktualizacji wraz z wydaniem eIDAS 2.0. Aktualizacja ta wprowadza znaczące zmiany i ulepszenia w stosunku do poprzedniej wersji, ułatwiając przedsiębiorstwom i osobom fizycznym korzystanie z identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w całej UE.

W tym artykule omówimy nowe funkcje eIDAS 2.0, podzielimy się podstawową wiedzą i odkryjemy, w jaki sposób wpłyną one na przedsiębiorstwa i osoby fizyczne w UE.

Czym jest rozporządzenie eIDAS?

Skrót eIDAS oznacza "elektroniczną identyfikację, uwierzytelnianie i usługi zaufania". Zostało ono wprowadzone przez Unię Europejską w 2014 r. w celu stworzenia jednolitego rynku identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w UE. Jako rozporządzenie UE, eIDAS ma bezpośrednie zastosowanie we wszystkich 28 państwach członkowskich UE i w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Rozporządzenie eIDAS to rozporządzenie w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym. Zastępuje ono poprzednią dyrektywę w sprawie podpisów elektronicznych z 1999 roku i weszło w życie 17 września 2014 roku. Celem rozporządzenia eIDAS jest stworzenie zaufania do cyfrowych procesów biznesowych i administracyjnych oraz ustanowienie europejskiej cyfrowej przestrzeni zaufania. Rozporządzenie eIDAS określa wymogi bezpiecznej identyfikacji i uwierzytelniania w Internecie oraz tworzy ogólnoeuropejskie ramy dla usług zaufania w celu digitalizacji procesów analogowych, takich jak podpisy, znaczniki czasu, dokumenty i pieczęcie. Przed wdrożeniem eIDAS w Europie istniało wiele krajowych przepisów i standardów dotyczących podpisów elektronicznych i tożsamości, co doprowadziło do fragmentacji i niepewności w sektorze cyfrowym.

eIDAS 1.0 vs. eIDAS 2.0

Ewolucja eIDAS do eIDAS 2.0, znanego również jako Europejskie Ramy Tożsamości Cyfrowej, stanowi znaczący krok naprzód w rozwoju tożsamości cyfrowych w Unii Europejskiej. Dzięki historycznemu porozumieniu trójstronnemu UE z 8 listopada 2023 r. eIDAS 2.0 ma na celu zwiększenie wydajności usług cyfrowych poprzez wypełnienie istniejących luk i wzmocnienie przestrzeni zaufania w Europie bez ograniczania suwerenności państw członkowskich.

Zasadniczym aspektem eIDAS 2.0 jest harmonizacja krajowych przepisów dotyczących podpisu elektronicznego w państwach członkowskich UE w celu stworzenia jednolitego i transgranicznego jednolitego rynku cyfrowego. Wprowadzając jednolity międzynarodowy standard identyfikacji elektronicznej i usług zaufania, eIDAS 2.0 eliminuje fragmentację i umożliwia płynną interakcję cyfrową ponad granicami państw. W Niemczech harmonizacja ta jest wspierana przez ustawę o usługach zaufania (VDG), która zapewnia bezpieczeństwo i niezawodność transakcji elektronicznych, podczas gdy Austria dąży do podobnych celów dzięki ustawie o podpisie i usługach zaufania. Obie ustawy odzwierciedlają zaangażowanie UE w bezpieczną i wydajną cyfrową przyszłość oraz podkreślają kluczową rolę rozporządzenia eIDAS w cyfrowym krajobrazie Europy.

Cele i innowacje eIDAS 2.0

Co nowego w eIDAS 2.0?

Wprowadzenie eIDAS 2.0 wprowadza kilka istotnych zmian:

1. Rozszerzenie zakresu: eIDAS 2.0 rozszerza zakres o nowe rodzaje usług zaufania, w tym usługi doręczania elektronicznego, dokumenty elektroniczne i pieczęcie elektroniczne. Rozszerzenie to jest odpowiedzią na rosnące wykorzystanie dokumentów i pieczęci elektronicznych w transakcjach biznesowych.

2. Lepsza współpraca: Kluczowym elementem eIDAS jest interoperacyjność, która została dodatkowo wzmocniona przez nowe rozporządzenie i upraszcza wymianę cyfrowych usług zaufania ponad granicami państw. Wprowadzenie kwalifikowanych dostawców usług zaufania (QTSP) pozwala im oferować swoje usługi w dowolnym państwie członkowskim UE bez konieczności spełniania dodatkowych wymogów krajowych.

3. Zwiększone bezpieczeństwo: eIDAS 2.0 wprowadza bardziej rygorystyczne wymogi bezpieczeństwa i ochrony danych dla dostawców usług zaufania w celu zapewnienia poufności, integralności i dostępności usług zaufania, a także ochrony danych osobowych zgodnie z ogólnym rozporządzeniem UE o ochronie danych (RODO ).

4. Nowe przepisy dotyczące identyfikacji elektronicznej (eID): Przepisy te mają sprawić, że korzystanie z eID będzie bezpieczniejsze i bardziej przyjazne dla użytkownika. W szczególności możliwość zdalnej identyfikacji, np. poprzez identyfikację wideo, znacznie ułatwia dostęp do usług online. Ponadto eIDAS 2.0 ustanawia tak zwane "poziomy zaufania" dla metod eID, ułatwiając użytkownikom wybór metody identyfikacji, która odpowiada ich wymaganiom.

Wprowadzenie europejskiego portfela tożsamości cyfrowej (EUDIW)

Wraz z aktualizacją eIDAS 2.0, Unia Europejska wprowadza Europejski Portfel Tożsamości Cyfrowej (EUDIW), który ma uprościć cyfrową identyfikację i uwierzytelnianie w całej Europie.

Integracja krajowych eID zEUDIW EUDIW płynnie integruje krajowe eID, takie jak niemiecki eID lub austriacki ID Austria . Integracja ta umożliwia użytkownikom bezpieczne włączenie krajowych środków identyfikacji do portfela cyfrowego, zapewniając wysoki poziom bezpieczeństwa i zaufania do portfela cyfrowego. Dane osobowe pozostają bezpiecznie przechowywane na fizycznym dowodzie osobistym lub smartfonie.

Rozszerzenie usług zaufaniaOprócz integracji krajowych środków identyfikacji, eIDAS 2.0 rozszerza zakres usług zaufania w ramach EUDIW. Wprowadzone zostaną nowe usługi, takie jak elektroniczna archiwizacja i zarządzanie zdalnymi urządzeniami do składania podpisów i pieczęci. Jedną ze szczególnie innowacyjnych funkcji jest kwalifikowane poświadczenie atrybutów elektronicznych (QEAA), które umożliwia użytkownikom cyfrową weryfikację niektórych atrybutów osobistych, takich jak kwalifikacje edukacyjne, prawa jazdy lub akty małżeństwa i bezpieczne przechowywanie ich w portfelu.

Bezpieczeństwo i ochrona danych w eIDAS 2.0Regulacja eIDAS 2.0 wzmacnia bezpieczeństwo cyfrowe i ochronę danych zgodnie z RODO i ustawą o cyberbezpieczeństwie dzięki portfelowi EUDIW. Ten cyfrowy portfel zabezpiecza dane osobowe, takie jak eID, bezpośrednio na smartfonie i umożliwia przesyłanie danych wyłącznie za zgodą użytkownika. EUDIW obsługuje również transakcje oszczędzające dane, przesyłając tylko niezbędne informacje, takie jak wiek, bez ujawniania pełnych danych.

W jaki sposób eIDAS 2.0 wpłynie na przedsiębiorstwa i osoby fizyczne?

Nowe funkcje eIDAS 2.0 będą miały znaczący wpływ na przedsiębiorstwa i osoby fizyczne w UE. Oto niektóre z kluczowych korzyści, których mogą się spodziewać:

• Większa wydajność i oszczędność kosztów: Dzięki uproszczeniu transakcji elektronicznych firmy mogą pracować wydajniej i obniżyć koszty. Rozszerzenie zakresu i poprawa interoperacyjności ułatwia dostęp do identyfikacji elektronicznej i usług zaufania, oszczędzając czas i pieniądze.

• Większe bezpieczeństwo i zaufanie: eIDAS 2.0 podnosi standardy bezpieczeństwa i ochrony danych na nowy poziom. Dzięki rygorystycznym środkom firmy i osoby fizyczne są lepiej chronione przed cyberprzestępczością i oszustwami, co zwiększa zaufanie do usług cyfrowych.

• Promowanie handlu transgranicznego i handlu elektronicznego: Poprawa interoperacyjności ułatwia handel transgraniczny i dostęp do usług online. Ułatwia to wymianę transgraniczną i przyczynia się do rozwoju gospodarki cyfrowej w UE.

eIDAS 2.0 stanowi zatem decydujący krok naprzód, torując drogę do bezpieczniejszej, wydajniejszej i lepiej połączonej cyfrowej przyszłości w Europie.

Jak firmy i obywatele mogą przygotować się na eIDAS 2.0?

W związku z nowymi funkcjami eIDAS 2.0, firmy i osoby fizyczne powinny rozpocząć przygotowania już teraz, aby zapewnić płynne przejście. Oto kilka kroków, które mogą Państwo podjąć:

• Proszę być na bieżąco: Ważne jest, aby być na bieżąco ze zmianami i aktualizacjami eIDAS 2.0. Proszę śledzić oficjalne strony internetowe i publikacje UE, aby uzyskać najnowsze informacje i aktualizacje.

• Przegląd i aktualizacja procesów i systemów: Organizacje powinny dokonać przeglądu swoich procesów i systemów, aby upewnić się, że spełniają one nowe wymagania eIDAS 2.0. Może to obejmować aktualizację środków bezpieczeństwa, wdrożenie nowych metod eID lub współpracę z certyfikowanym QTSP.

• Proszę edukować pracowników i klientów: Kluczowe znaczenie ma edukowanie pracowników i klientów na temat zmian i korzyści związanych z eIDAS 2.0. Pomoże im to zrozumieć nowe procesy i wymagania oraz sprawi, że przejście będzie płynniejsze.

Harmonogram i realizacja wdrożenia eIDAS 2.0

Najczęściej zadawane pytania: Państwa najważniejsze pytania dotyczące tożsamości cyfrowej i eIDAS

Pytanie 1: Co oznacza termin "eID" i dlaczego może być mylący?

Termin "eID" jest używany niejednoznacznie. Z jednej strony oznacza "tożsamość elektroniczną", co oznacza ogólną tożsamość cyfrową. Z drugiej strony "eID" odnosi się do funkcji online dowodu osobistego, jak ma to miejsce w Niemczech.

Pytanie 2: Czym jest tożsamość cyfrowa i jaki jest jej związek z eIDAS?

Tożsamość cyfrowa ma kluczowe znaczenie w kontekście online i reprezentuje rzeczywiste osoby w świecie wirtualnym. W kontekście podpisu tożsamość cyfrowa odnosi się do certyfikatów cyfrowych lub certyfikatów podpisu, które służą jako "dowód tożsamości" do wydawania prawnie ważnych podpisów. Certyfikaty te zawierają ważne informacje o tożsamości osoby, przedmiotu lub firmy i są niezbędne do złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego , który zgodnie z rozporządzeniem eIDAS jest równoważny podpisowi odręcznemu.

Pytanie 3: Jakie są metody identyfikacji cyfrowej?

Istnieje wiele różnych metod identyfikacji cyfrowej, od identyfikacji wideo i Bankident po zautomatyzowane procesy, takie jak Autoident. Na przykład w Niemczech funkcja identyfikacji online w dowodzie osobistym umożliwia proste i bezpieczne uwierzytelnianie w usługach online.

Pytanie 4: Jaka jest różnica między identyfikacją a uwierzytelnianiem?

Podczas gdy identyfikacja jest jednorazowym ustanowieniem tożsamości cyfrowej lub eID, uwierzytelnianie odnosi się do wielokrotnego potwierdzania tej tożsamości, często poprzez uwierzytelnianie dwuskładnikowe lub podobne procedury. Jest to kluczowy aspekt bezpiecznych transakcji zgodnie z eIDAS 2.0.

Pytanie 5: Kiedy eIDAS 2.0 wchodzi w życie i gdzie mogę go znaleźć?

Rozporządzenie eIDAS 2.0 weszło w życie 8 listopada 2023 roku. Rozporządzenie mogą Państwo znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Unii Europejskiej.

Pytanie 6: Na które kraje i sektory wpłynie eIDAS 2.0?

eIDAS 2.0 dotyczy wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej i ma wpływ na wiele sektorów. Dotyczy to m.in. usług finansowych, opieki zdrowotnej, handlu elektronicznego, rządu i administracji, telekomunikacji, prawa i usług prawnych, edukacji, transportu i logistyki. Branże te wykorzystują identyfikację elektroniczną i usługi zaufania do różnych celów, od bezpiecznych transakcji po zarządzanie usługami dla obywateli.

Pytanie 7: Czy portfel ID jest obowiązkowy?

Portfel cyfrowy (lub portfel ID) ma być oferowany w państwach członkowskich UE do jesieni 2026 r. i powinien być dostępny dla obywateli UE na zasadzie dobrowolności. Nie ma jednak planów, aby uczynić go obowiązkowym. Unikalne numery identyfikacyjne będą używane tylko wtedy, gdy obywatele UE będą korzystać z usług administracyjnych za granicą.